Ησυμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το μηχανογραφικό δελτίο δεν είναι δελτίο προβλέψεων. Είναι δελτίο καταγραφής προτιμήσεων. Ο υποψήφιος θα πρέπει να έχει ένα και μοναδικό γνώμονα κατά τη συμπλήρωση του, να επιλέξει το σύνολο των σχολών που τον ενδιαφέρουν χωρίς να εξαιρεί καμία και να τις βάλει στη σειρά προτίμησης που θα τις έβαζε εάν μπορούσε να μπει σε όλες εξ αυτών.
Ο Αποστόλης Τζιανάκης, σύμβουλος σπουδών στην «Orientum», μίλησε στο tvxs.gr για βασικές αρχές συμπλήρωσης του μηχανογραφικού δελτίου, τις σχολές με τη μεγαλύτερη ζήτηση αλλά και για το πως ο επαγγελματικός προσανατολισμός μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να κάνει την επιλογή σπουδών του.
Ποιες είναι οι βασικές αρχές συμπλήρωσης του μηχανογραφικού δελτίου και τι πρέπει να προσέξουν οι μαθητές;
Αρχικά οι μαθητές πρέπει να συμπληρώσουν το μηχανογραφικό τους σαν να έχουν γράψει 20.000 μόρια στο μυαλό τους. Οι προτεραιότητες να είναι καθαρά με βάση τη σχολή που θέλουν περισσότερο σε φθίνουσα πορεία μέχρι αυτή που θέλουν λιγότερο, ενώ είναι εξίσου σημαντικό να βάλουν όσο το δυνατόν περισσότερες σχολές μπορούν. Αν τηρήσουν αυτούς τους τρεις κανόνες έχουν κάνει ένα σωστό μηχανογραφικό γιατί θα αποφύγουν λάθη και παγίδες στις οποίες πέφτουν πολλοί. Για παράδειγμα δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν σχολή ανάλογα με τα μόρια. Κάποιοι άλλοι νομίζουν ότι έχουν πιάσει μια σχολή και τελικά δεν την πιάνουν και δεν έχουν δηλώσει άλλες σχολές από κάτω ή ακόμα χειρότερα κάποιοι συμπληρώνουν μια σχολή ανάλογα με τα μόρια τους με αποτέλεσμα να μπαίνουν σε μια σχολή που δεν θέλουν τόσο γιατί είχε περισσότερα μόρια από αυτή που πραγματικά ήθελαν.
Ενδιαφέρον ή επαγγελματική αποκατάσταση. Πρόκειται για «μάχη» που δίνουν χρόνια οι μαθητές. Συνδυάζονται αυτά τα δύο;
Είναι μια μάχη που τη δίνουμε πολλά χρόνια για να μπορέσουμε συνδυαστικά στα παιδιά να δώσουμε επιλογές. Το πιο σημαντικό που λέμε σε όλους τους μαθητές είναι τα ενδιαφέροντα, γιατί αν δεν κάνουμε κάτι που μας αρέσει κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είμαστε καλοί σε αυτό κι επίσης είναι σημαντικό στη ζωή μας να κάνουμε κάτι που μας ενδιαφέρει πραγματικά. Μετά από μία έρευνα που κάναμε καταγράψαμε τις εναλλακτικές καριέρες, σχετικά με το πως μετά από το πρώτο πτυχίο που έχει ένας φοιτητής, μπορεί με ένα μεταπτυχιακό να οδηγηθεί σε κάποιον άλλο τομέα στην αγορά εργασίας. Για παράδειγμα μπορεί κάποιος να τελειώσει ένα τμήμα φιλολογίας και με ένα μεταπτυχιακό να οδηγηθεί στο μάρκετινγκ. Αντίστοιχα κάποιος μπορεί από το μαθηματικό να οδηγηθεί στην πληροφορική και στον προγραμματισμό ή ένας απόφοιτος οικονομικών να οδηγηθεί στα ναυτιλιακά. Θα μπορούσε ακόμα κάποιος από την ιατρική να ασχοληθεί με τον ιατρικό τουρισμό. Οι επιλογές είναι πάρα πολλές.
Υπάρχουν σχολές που έχουν μεγαλύτερη ζήτηση και ποιες είναι αυτές;
Ναι και πρόκειται για τις σχολές που έχουν και το κύρος και την αίγλη τα τελευταία χρόνια, αλλά και που δίνουν περισσότερες εναλλακτικές. Τέτοια πτυχία είναι από το πρώτο πεδίο η νομική και η ψυχολογία, από το δεύτερο τα πολυτεχνεία, από το τρίτο προφανώς οι ιατρικές και φαρμακευτικές, ενώ ζήτηση παρουσιάζει και η εργοθεραπεία και στο τέταρτο πεδίο το τμήμα διοικητικής επιστήμης και τεχνολογίας όπως και τα ναυτιλιακά και το μάρκετινγκ. Φυσικά μεγάλη ζήτηση έχουν και οι πληροφορικές και ότι έχει να κάνει με νέα τεχνολογία.
Πως ο επαγγελματικός προσανατολισμός μπορεί να βοηθήσει το παιδί;
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός έχει τρία στάδια. Είναι το στάδιο της πληροφόρησης, το στάδιο της διερεύνησης των ενδιαφερόντων της προσωπικότητας μέσα από τα ψυχομετρικά εργαλεία και η συμβουλευτική διαδικασία. Αυτό είναι το ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενός επαγγελματικού προσανατολισμού. Η πιο βασική ανάγκη που υπάρχει αυτή τη στιγμή του επαγγελματικού προσανατολισμού είναι ότι μαθητές και οι γονείς δεν προλαβαίνουν να ψάξουν όλο τον όγκο της πληροφορίας που υπάρχει όσο αναφορά τα δεδομένα στις σχολές αλλα κι όλες τις αλλαγές που γίνονται τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα να κάνουν λάθη. Ένα λάθος όμως μπορεί να κοστίσει αρκετά σε μια οικογένεια ειδικά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Φυσικά το πιο σημαντικό είναι ότι μια λάθος επιλογή μπορεί να μας κάνει δυστυχισμένους στο μέλλον κι όσο ρομαντικό κι αν ακούγεται πρέπει να κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Στον επαγγελματικό προσανατολισμό αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι τα παιδιά στα 17 τους χρόνια να διαλέξουν σπουδές και όχι επάγγελμα. Κι αυτό γιατί κανένα παιδί σε αυτή την ηλικία δεν έχει ιδέα για το τι υπάρχει στην αγορά εργασίας. Οπότε κάνε το πρώτο βήμα, βρες τι θα σπουδάσεις και μετά στο πανεπιστήμιο θα ανοίξουν όλοι αυτοί οι δρόμοι που μπορεί να μην γνωρίζεις καν.
Έκανα λάθος στο μηχανογραφικό μου και το οριστικοποίησα; Μπορώ να το αλλάξω;
Μπορεί να γίνει αλλαγή ναι, αλλά απαιτεί μια διαδικασία γραφειοκρατική.
Τι άλλο είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι μαθητές σχετικά με τις εξετάσεις;
Το πιο σημαντικό είναι τα παιδιά να μην νομίζουν ότι οι Πανελλαδικές είναι και το τέλος της ζωής και πάντα υπάρχουν δεύτερες ευκαιρίες μέσω των Πανελλαδικών, καθώς το σύστημα σου δίνει την ευκαιρία να δώσεις την επόμενη χρονιά απλά χάνεις ένα χρόνο αλλά κερδίζεις πολύ περισσότερα. Κάτι άλλο που δεν ξέρει αρκετός κόσμος είναι ότι μπορείς να κάνει κανείς δύο μηχανογραφικά, ένα για τα πανεπιστήμια της Ελλάδας κι ένα για το δημόσιο πανεπιστήμιο της Κύπρου. Στην ουσία όταν ανακοινωθούν οι βαθμολογίες, ο μαθητής μπορεί να μπει στο μηχανογραφικό της Κύπρου online και να κάνει αίτηση συμπληρώνοντας κάποιες πληροφορίες και να διεκδικήσει θέσεις για Έλληνες φοιτητές στα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου. Άρα στην ουσία, αν υποθέσουμε ότι έχουμε έξι ψυχολογίες, κερδίζει μία έξτρα που είναι πιθανό να έχει χαμηλότερη βαθμολογία κι από την χαμηλότερη ψυχολογία της Ελλάδας.