ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Δεξιότητες: Τι απαιτεί η νέα εποχή

Του Θάνου Τσίρου

Συνέντευξη για την κάλυψη θέσης εργασίας, το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά: γρήγορη ανάγνωση από τον υποψήφιο εργοδότη του βιογραφικού, αναγνώριση των κόπων για τις πολυετείς σπουδές που οδήγησαν στην απόκτηση του πτυχίου και του μεταπτυχιακού και υποβολή της κρίσιμης ερώτησης: δεξιότητες υπάρχουν; Μπορεί να αναπτυχθεί ένας πίνακας σε ένα λογιστικό φύλλο; Υπάρχει η ικανότητα σύνταξης μιας επιστολής; Έχει την ψυχραιμία και την επικοινωνιακή ικανότητα ο ενδιαφερόμενος να χειριστεί έναν δύστροπο πελάτη; Ξέρει από πλατφόρμες CRM (Customer Relationship Management); Πόσες και πόσες συνεντεύξεις για δουλειά έληξαν άδοξα επειδή απουσίαζαν οι δεξιότητες από το βιογραφικό; Και πόσοι υποψήφιοι ξεπέρασαν στη… στροφή συνυποψηφίους τους με πολύ πιο βαριά βιογραφικά, γιατί μπορούσαν να ανταποκριθούν από την πρώτη μέρα στις ανάγκες της δουλειάς; Αυτά γίνονταν πριν από την πανδημία. Και θα γίνονται σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και με πολύ μεγαλύτερη ένταση μετά την πανδημία, η οποία δημιούργησε νέες ανάγκες όσον αφορά τις δεξιότητες: Η μετά Covid εποχή ζητά γνώση εργαλείων για εξ αποστάσεως εργασία, ευελιξία σε περίπτωση που ζητηθεί δουλειά από το σπίτι, ταχεία εξοικείωση με τα προγράμματα τηλεδιάσκεψης και απόλυτη εξοικείωση με τις εφαρμογές επεξεργασίας και ανταλλαγής περιεχομένου σε ψηφιακή μορφή. Αν μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020 αρκούσε η αναφορά «εξοικείωση με τα Windows και το Microsoft office, χειρισμός προγραμμάτων πρόσβασης στο internet», από εδώ και στο εξής θα πρέπει να υπάρχουν και άλλες: Zoom, Microsoft Teams, Google Meet, Webex, Asana, Slack κ.ά.

Σε πολλούς τομείς η πανδημία έδρασε και δρα ως επιταχυντής: εξοικείωση με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, αποδοχή της τηλεργασίας, αύξηση των ωρών μπροστά στις μικρές και μεγάλες οθόνες, ταχύτερη συνειδητοποίηση ότι το μέλλον είναι ψηφιακό. Η αγορά εργασίας και ο χώρος της εκπαίδευσης δεν θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστοι. Η μεγάλη πρόκληση είναι πλέον να ξεπεράσουμε παγιωμένες αντιλήψεις ετών και να προσαρμοστούμε ταχύτατα στα νέα δεδομένα.

Η αγορά εργασίας δεν ζητά πλέον μόνο ένα πτυχίο και καλή γνώση της αγγλικής. Ζητά ανθρώπους με πολλές και διαφορετικές δεξιότητες, αλλά και ευκολία στην προσαρμογή. Διότι το μεγαλύτερο δίδαγμα που βγήκε από την περιπέτεια του κορωνοϊού ήταν ότι όλα μπορούν να αλλάξουν σε ένα βράδυ.

Προσαρμοστικότητα και ευελιξία

Η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη απόκτησης νέων δεξιοτήτων προκειμένου να διευκολυνθεί η είσοδος στην αγορά εργασίας. Ποιες είναι αυτές; Τι θα ζητούν οι εργοδότες ως skills στη μετά Covid εποχή; Ζητήσαμε τη γνώμη του κ. Νίκου Παυλάκου, συμβούλου επαγγελματικής σταδιοδρομίας και συνιδρυτή της εταιρείας Orientum. Από τη συζήτησή μας προέκυψε ένας κατάλογος, ασφαλώς εκτενέστερος σε σχέση με αυτόν που γνωρίζαμε πριν από την πανδημία, και σίγουρα όχι εξαντλητικός, καθώς όσο θα περνάει ο καιρός τόσο θα ανακύπτουν νέες ανάγκες στις επιχειρήσεις, οι οποίες θα πρέπει να καλύπτονται. «Είναι πλέον ξεκάθαρη η ανάγκη για upskilling, δηλαδή για συνεχή απόκτηση νέων δεξιοτήτων, γι’ αυτό και θα πρέπει να υπάρχει η σχετική προθυμία από την πλευρά του υποψηφίου, ο οποίος καλείται να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να προετοιμάζεται για τη νέα εποχή. Τα κενά θα πρέπει να εντοπίζονται άμεσα και να γεμίζουν. Spot the gap and fill it», σημειώνει ο κ. Παυλάκος. Ιδού και ο κατάλογος των δεξιοτήτων που πρέπει –κατά τη γνώμη των συμβούλων επαγγελματικής σταδιοδρομίας– να υπάρχουν στο βιογραφικό:

→Εξοικείωση με τα εργαλεία για εξ αποστάσεως εργασία. Ευελιξία εργασίας από το σπίτι, διότι η τηλεργασία ήρθε για να μείνει. Δεν είναι απλό ούτε πρέπει να θεωρείται αυτονόητο. Όλα παίζουν τον ρόλο τους: η οργάνωση του χρόνου, η διαμόρφωση του χώρου, η δυνατότητα συγκέντρωσης.

→Η χρήση εργαλείων τηλεδιάσκεψης. Πόσοι γνώριζαν –και κυρίως πόσοι χρησιμοποιούσαν– πριν από την καραντίνα το Zoom, το Τeams της Microsoft, το Meet της Google ή το Webex; Επιστροφή στα προ της πανδημίας δεδομένα δεν αναμένεται να υπάρξει. Οι συναντήσεις διά ζώσης και τα επαγγελματικά ταξίδια αναμένεται να περιοριστούν δραστικά, καθώς η αγορά συνειδητοποίησε τη δυνατότητα εξοικονόμησης χρόνου και χρήματος. Απαραίτητο skill είναι η χρήση των εργαλείων τηλεδιάσκεψης. Και όχι ενός εξ αυτών, για να καλύπτονται σωστά οι ανάγκες.

→Η χρήση εργαλείων project management όπως το Asana ή το Slack. Οι εμπλεκόμενοι σε ένα project μπορούν να μοιράζονται με την ομάδα τα tasks και να το οργανώνουν εξ αποστάσεως με ευκολία. Καταστρώνουν το πλάνο, αναθέτουν εργασίες, διεκπεραιώνουν τις επιμέρους δράσεις.

→Η χρήση πλατφορμών CRM (Customer Relationship Management). Η οργάνωση του πελατολογίου δεν γίνεται πλέον με χειρόγραφα και καρτέλες. Τα CRM αυτοματοποιούν διαδικασίες, προσφέρουν καλύτερο έλεγχο και βοηθούν στην ενίσχυση των σχέσεων με τον πελάτη.

→Η ανάπτυξη μιας παρουσίασης στο Powerpoint της Microsoft ή η ανάλυση δεδομένων μέσω ενός υπολογιστικού φύλλου στο Excel μπορεί να θεωρούνταν πολυτέλεια. Όχι πλέον. Η αύξηση του όγκου των δεδομένων που καλείται να διαχειριστεί μια σύγχρονη επιχείρηση καθιστά απαραίτητη και τη χρήση του εργαλείου που θα επιτρέπει την καλύτερη κατανόησή του. Δεν είναι εργαλείο για λογιστές το Excel. Προσφέρεται και για απλούς υπολογισμούς που καθιστούν πιο εύκολη την παρακολούθηση της πληροφορίας.

→Η διαχείριση των ψηφιακών δεδομένων είναι ένα ολόκληρο πακέτο: περιλαμβάνει την ικανότητα διερεύνησης, αναζήτησης και φιλτραρίσματος του ψηφιακού περιεχομένου, αλλά και την ικανότητα κοινοποίησής του ή ενσωμάτωσής του στην καθημερινή εργασία.

Φυσικά ο κατάλογος πρέπει να περιλαμβάνει και τα παραδοσιακά skills: ξένη γλώσσα, επεξεργασία κειμένου, ικανότητα σύνταξης μιας επιστολής, δεξιότητες που τις ζητά σταθερά και μόνιμα η αγορά τα τελευταία χρόνια, χωρίς να είναι δεδομένο ότι τις βρίσκει. Ιδιαίτερη αξία όμως έχει η αναφορά και στα λεγόμενα soft skills, τις ικανότητες που μπορεί να φαντάζουν θεωρητικές, αλλά είναι εξίσου απαραίτητες. Η διαχείριση του χρόνου είναι μία από αυτές. Η ικανότητα προσαρμοστικότητας στην αλλαγή είναι μια δεύτερη, και ο κορωνοϊός ανέδειξε το πόσο σημαντική είναι. Ζητάει κι άλλα ο σύγχρονος εργοδότης: αυξημένη συναισθηματική νοημοσύνη, αποτελεσματικότητα στην επικοινωνία και ικανότητα άμεσης επίλυσης των προβλημάτων. Δημιουργικότητα και πρωτοβουλία θα εκτιμηθούν.

Σταδιοδρομία: Ελευθερία επιλογών

Οι σπουδές που ξεκλειδώνουν θέσεις εργασίας σε κλάδους με ταχεία ανάπτυξη

Του Θάνου Τσίρου

Έχεις πτυχίο φιλοσοφικής και αντιλαμβάνεσαι ότι η υπολογιστική γλωσσολογία (computational linguistics) είναι ένα από τα επαγγέλματα με λαμπρό μέλλον και υψηλές αποδοχές. Έχεις την εικόνα ότι οι θέσεις στελεχώνονται κυρίως από γλωσσολόγους, επιστήμονες της πληροφορικής, μαθηματικούς ή ειδικούς στην τεχνητή νοημοσύνη. Εγκαταλείπεις το όνειρο για διεκδίκηση μιας θέση εργασίας στο συγκεκριμένο πεδίο; Όχι, λένε οι σύμβουλοι επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Διότι με ένα μεταπτυχιακό, όποιο και αν είναι το πρώτο πτυχίο, αίρονται τα όποια αδιέξοδα πιστεύει κάποιος ότι μπορεί να υπάρχουν. Πρώτο πτυχίο φιλοσοφικής συνδυάζεται άνετα με ένα μεταπτυχιακό στο μάρκετινγκ, στην υπολογιστική γλωσσολογία ή ακόμη και στη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, «ξεκλειδώνοντας» θέσεις εργασίας σε κλάδους με ταχεία ανάπτυξη.

Η συγκεκριμένη διαπίστωση θα μπορούσε να γίνει και πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας. Και προφανώς πρόκειται για ένα και μόνο παράδειγμα για το πώς μπορεί οποιοσδήποτε να κάνει στροφή ακολουθώντας εντελώς διαφορετικό δρόμο καριέρας σε σχέση με τον προφανή (ο μαθηματικός να γίνει δάσκαλος ή καθηγητής, ο παιδαγωγός να εργαστεί ως νηπιαγωγός κ.ο.κ.). Μετά την πανδημία, η στροφή δείχνει να γίνεται και πιο εύκολη. Έκλεισαν τα σύνορα και οι κοινωνίες άρχισαν να γίνονται πιο δεκτικές στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Μεταπτυχιακοί τίτλοι αποκτήθηκαν ή πρόκειται να αποκτηθούν εξ αποστάσεως, ηλεκτρονικά και με ελάχιστη φυσική παρουσία. Η διαμονή στο εξωτερικό –με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο κόστους– δεν είναι πλέον μονόδρομος και ήδη έχουν αρχίσει να προβάλλονται τα σχετικά διαφημιστικά μηνύματα, καθώς βρισκόμαστε και σε περίοδο Πανελληνίων εξετάσεων αλλά και εξεταστικής στα πανεπιστήμια. Και κάτι ακόμη. Η πανδημία γίνεται η αφορμή (ή η αιτία) να αναδειχθούν νέα επαγγέλματα. Αν προστεθεί και ο παράγοντας «περιβαλλοντική αλλαγή», τότε προκύπτει ένας κατάλογος με επαγγέλματα του μέλλοντος, ο οποίος για τους περισσότερους περιέχει μόνο άγνωστες λέξεις. Αυτό λοιπόν που καλούνται να κατανοήσουν οι νέοι είναι αυτό που υποστηρίζει και η ομάδα συμβούλων επαγγελματικής σταδιοδρομίας της Orientum: «Το πρώτο πτυχίο, όποιο και αν είναι αυτό, δεν με περιορίζει να το συνδυάσω με κάτι το οποίο παλαιότερα θα φάνταζε εντελώς διαφορετικό. Η αντίληψη ότι αυτός που θα σπουδάσει φιλοσοφική ή μαθηματικά θα επικεντρωθεί στον χώρο της εκπαίδευσης έχει ήδη ξεπεραστεί». Και οι πυραμίδες με τις εναλλακτικές καριέρες το αποδεικνύουν:

Πρώτο πτυχίο φιλολογίας Για τον πτυχιούχο ανοίγονται εννέα διαφορετικά μονοπάτια μέσω του αντίστοιχου μεταπτυχιακού: διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, μετάφραση και μεταφρασεολογία, συμβουλευτική και επαγγελματικός προσανατολισμός, εκπαιδευτική πολιτική και διοίκηση της εκπαίδευσης, μάρκετινγκ, επικοινωνία, επικοινωνία και μέσα ενημέρωσης, διαχείριση και ανάδειξη πολιτισμικών αγαθών και περιβάλλοντος, πληροφορική και νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση ή υπολογιστική γλωσσολογία. Αντίστοιχα, ανοίγονται θέσεις εργασίας σε μια σειρά από κλάδους: στέλεχος επιχειρήσεων στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, μεταφραστής στον τομέα της εκπαίδευσης, ειδικός ανάπτυξης και μοντελοποίησης της γλώσσας στον κλάδο της πληροφορικής και της ψηφιακής τεχνολογίας ή σύμβουλος σταδιοδρομίας φορέων ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα στον χώρο της εκπαίδευσης.

Πρώτο πτυχίο σε παιδαγωγικό Πολλές επιλογές μεταπτυχιακού και διαφορετικών δρόμων με τους ακόλουθους να είναι ενδεικτικοί: STEM στην εκπαίδευση, διατροφή σε σχολείο, κοινωνική ψυχολογία των συγκρούσεων, ειδική αγωγή και εκπαίδευση, management τουριστικών επιχειρήσεων και οργανισμών, περιβαλλοντική εκπαίδευση. Τα επαγγέλματα που ανοίγονται είναι πολλά: εκπαιδευτής ρομποτικής, ειδικός ενημέρωσης για θέματα διατροφής σε σχολεία, σύμβουλος ψυχικής υγείας, ειδικός ανάπτυξης ηλεκτρονικών εφαρμογών σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού.

Πρώτο πτυχίο μαθηματικών Και ένα μεταπτυχιακό στα ευφυή συστήματα και στις μεθοδολογίες υπολογιστικής νοημοσύνης. Ή στη βιοστατιστική, στη γεωπληροφορική, στη χωρική ανάλυση. Ή στη μετεωρολογία. Ή στην ενέργεια και στο περιβάλλον. Με τέτοιο βιογραφικό κάποιος εργάζεται από μετεωρολόγος και εκπαιδευτής ρομποτικής μέχρι ειδικός ανάπτυξης συστημάτων βιομηχανίας και ειδικός σχεδιασμού συστημάτων γεωγραφικών εφαρμογών. Οι πυραμίδες και τα παραδείγματα είναι ανεξάντλητα. Και επίκαιρα, καθώς με την ολοκλήρωση των Πανελληνίων εξετάσεων οι υποψήφιοι θα κληθούν να συμπληρώσουν μηχανογραφικό. Έχοντας κατά νου ότι δεν υπάρχουν αδιέξοδα στην εκπαίδευση –πλέον με την τεχνολογία αίρονται σταδιακά και οι γεωγραφικοί περιορισμοί, ενώ μειώνονται τα οικονομικά εμπόδια–, η επιλογή γίνεται με λιγότερο άγχος. Από εκεί και πέρα, χρειάζεται μια πρόβλεψη πέραν της σωστής καταγραφής των κλήσεων και των «θέλω» του καθενός.

Τα επαγγέλματα που έχουν μέλλον

Οι ειδικοί κάνουν τις δικές τους προβλέψεις:

1. Υπολογιστική γλωσσολογία (Computational linguistics).

2. Ανάλυση Μεγάλων Δεδομένων (Big Data Analysis).

3. Ασφάλεια και Δίκαιο Διαδικτύου.

4. Βελτίωση εμπειρίας χρήστη (User interface experience).

5. Ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ).

6. Εφαρμογές της πληροφορικής στην οικονομία (Financial technology).

7. Πιστοποίηση ποιότητας (ISO).

8. Βιοτεχνολογία.

9. Περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη. 

10. Υγειονομική φροντίδα και πρόνοια. 

11. Μετάφραση και διερμηνεία. 

12. Διαδικτυακή διαφήμιση και ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce). 

13. Διαδίκτυο των πραγμάτων και έξυπνες συσκευές (IoT – Internet of Things).

ΔΕΙΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΔΩ

https://www.kathimerini.gr/pages/matter-of-class/561408874/epaggelmata-toy-mellontos-ores-apofaseon-gia-oloys/

ΠΗΓΗ: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Κ - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ